CMK in het voortgezet onderwijs

Verrijk het cultuuronderwijs: start met een CMK-project in het vo

Met CMK op de middelbare school wil Cultuur Oost bereiken dat vmbo-scholen een visie op kunst en cultuur ontwikkelen, die handen en voeten krijgt in een kunstlessenprogramma, deskundigheidsbevordering en samenwerking met de omgeving. Creatieve makers of culturele instellingen uit de omgeving van de school leveren maatwerk. Ze ontwikkelen samen met leerlingen een les, project, lessenserie of leerlijn die samen met de cultuuraanbieder op lange termijn aan meerdere klassen aangeboden kan worden. Om de lessen blijvend aan te kunnen bieden op school is het belangrijk dat docenten werken aan draagvlak. Als scholen hun lessen willen koppelen aan buitenschools aanbod kan dat ook. 

CMK biedt niet alleen ondersteuning, maar ook financiële middelen om samen met leerlingen, docenten en creatieve makers uniek kunst- en cultuuronderwijs te ontwikkelen passend bij de visie van de school. Vraagt een school zich af of het kunst- en cultuuronderwijs echt aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen? Wil een school (meer) samenwerken met creatieve makers, culturele instellingen én leerlingen om het onderwijs te verrijken? Start dan met een CMK-project!  

 

Zo doet een school mee:

  

1. Een school neemt contact op met het lokale cultuurpunt of met Marjon Buning van Cultuur Oost.   
2. Tijdens een kennismakingsgesprek verkennen we de wensen en mogelijkheden van de school. 
3. In een vervolggesprek worden de grove kaders van het project concreter gemaakt. De school kan kiezen uit drie sporen: kennismaken, experimenteren of verdiepen. Elk spoor kent zijn eigen intensiteit en mate van leerlingbetrokkenheid. 
4. Een docent van de school en een externe maker stappen samen in een co-creatie sessie onder begeleiding van het lokale cultuurpunt of Cultuur Oost. Waar mogelijk sluiten leerlingen aan in dit proces. 
5. Het project wordt uitgevoerd op de school en de ureninzet van de externe maker wordt vergoed vanuit de regeling CMK.  
6. Na afloop vindt er een evaluatie plaats op de school met de betrokkenen en kijken we hoe het project verduurzaamd kan worden. 

Een greep uit de projecten binnen CMK:

  

Sander Demmink, docent Nederlands Vrijeschool Zutphen De Regge.   Sander werkte samen met spoken word artiest Tarik van Doorn aan een lesprogramma over poëzie. Zijn doel? Zijn leerlingen de instrumenten geven om hun gevoelens uit te drukken, zichzelf te ontdekken en misschien wel een verborgen talent te onthullen. Deze co-creatie bracht niet alleen nieuwe perspectieven, maar ook magie naar zijn klaslokaal. Sander:  

"Dit is echt de mooiste onderwijservaring die ik ooit heb gehad."  

Lees meer       

Joren Strijbos, docent muziek Staring College Lochem. Joren ontwikkelde een geheel nieuw leergebied kunst en cultuur voor het Staring College. Dankzij CMK kon hij samen met dansdocent Eliëtte van der Heijden en twee leerlingen een lessenserie dans co-creëren. Hierdoor konden ze niet alleen expertise toevoegen aan de lessen, maar ook een gevoel van eigenaarschap bij de leerlingen opwekken. Joren benadrukt:  

"Het is veel mooier als het uit de leerlingen zelf komt."  

Lees meer       

 

Co-creatie

In de Gelderse aanpak van Cultuureducatie met Kwaliteit kiest Cultuur Oost ervoor om in te zetten op samenwerking door middel van co-creatie. Scholen kiezen een externe maker  en werken samen aan een project. In een co-creatie sessie wordt dit proces door een lokaal cultuurpunt of door Cultuur Oost begeleid. Op deze manier wordt zowel de docent, de externe maker en eventueel de leerling in zijn kracht gezet en wordt er samen gewerkt aan een uniek project.  

 

Sporen

 

Scholen kunnen kiezen uit drie sporen: kennismaken, experimenteren of verdiepen.  

Spoor 1: Kennismaken 

Bij kennismaken werkt een school in een korte periode (maximaal 6 maanden) met een voor hen nieuwe culturele aanbieder en worden twee tot drie lessen ontworpen en uitgevoerd binnen het onderwijsprogramma, de leerling geeft feedback op de les die daarna eventueel aangepast wordt.  

Spoor 2: Experimenteren 

In spoor experimenteren werkt een school een langere periode samen met een aanbieder (maximaal een jaar) en wordt er samen met de leerling in co-creatie een lessenreeks of een projectweek ontworpen.  

Spoor 3: Verdiepen 

Het verdiepingsspoor houdt een tweejarige samenwerking in waarin leerlingen samen met een cultuuraanbieder werken aan een leerlijn/programma, het eigenaarschap van dit project ligt zoveel mogelijk bij de leerling, terwijl docenten zich gelijktijdig ontwikkelen in hun deskundigheid, bijvoorbeeld in een visietraject of door het volgen van bijvoorbeeld de training Cultuurcoördinator VO.  

 

In alle gevallen levert deelname aan CMK de school een concreet eindproduct op: een les, project, lessenserie of leerlijn die samen met de cultuuraanbieder aan volgende klassen aangeboden kan worden. 

 

Doelen 

Er worden drie doelen nagestreefd in de looptijd van een CMK-project:  

1. De school kijkt in de spiegel op het gebied van cultuureducatie. Wat is de visie van de school op cultuureducatie? Hoe kan deze visie handen en voeten krijgen in de school door bijhorende deskundigheid, programma en samenwerking? Om dit inzichtelijk te maken kan de digitale tool Evi gebruikt worden.  
2. De school verruimt de blik naar buiten. Welke samenwerkingen zijn er op het gebied van cultuureducatie? Wat heeft de regio de school te bieden aan kunst en cultuur?  
3. De school gaat concreet aan de slag met het cultuureducatie programma. Hoe ziet het programma van de leerlingen eruit? Hoe sluit de visie van de school en de samenwerking met partijen uit de regio hierop aan?  

 

Evi voor het vo

Evi is een digitale vragenlijst en instrument om scholen te helpen in kaart te brengen waar ze staan op het gebied van cultuureducatie en geeft tips en ideeën voor vervolgstappen. Evi biedt geen kant-en-klaar plan voor de toekomst, maar helpt scholen een eigen plan te ontwikkelen. 

Scholen kunnen geen foute antwoorden geven, het instrument helpt zelf te bepalen wat goed is en wat beter zou kunnen. 

Evi is van en voor de school. Door Evi in te vullen bouwen scholen hun eigen dossier op waarin hun ontwikkeling wordt vastgelegd. Ook als er een nieuwe cultuurcoördinator komt, blijft het dossier beschikbaar.  

 

Cultuurcoördinator

Voortgezet onderwijsscholen beschikken vaak al over een (kunstvak)docent met passie voor kunst en cultuur die de rol van coördinator vervult. Zij zijn het aanspreekpunt voor de financiële, inhoudelijke en/of praktische organisatie van cultuuronderwijs. De training Cultuurcoördinator VO is er voor docenten die zich willen ontwikkelen om deze taak optimaal vorm te geven. Lees hier meer over de training Cultuurcoördinator vo en over de ervaring van cultuurcoördinator Mariska.