Cultuurverbinder: een vak apart 

Bruggenbouwers en aanjagers

 

Cultuurcoach, combinatiefunctionaris, cultuurmakelaar, coördinator cultuur, cultuuraanjager en lokale cultuuradviseur: allemaal voorbeelden van lokale functies die deelname aan cultuur stimuleren en verbindingen leggen tussen cultuur en andere domeinen. 

 

Cultuurmakelaar Karelien Druijff (Putten, Harderwijk en Nunspeet), Verbinder Platform Amateurkunst Arnhem Pieter Kwant (Arnhem) en cultuurmakelaar Hanneke van Laar (Ede) bedachten één term die omschrijft wat al deze bruggenbouwers en aanjagers doen: cultuurverbinder. 

 

Voor een sterk amateurkunstveld

 

De werkzaamheden van cultuurverbinders en de accenten die zij leggen verschillen. Waar de een vooral focust op het zichtbaar maken van aanbod, richt de ander zich op samenwerking met andere domeinen. Toch is de essentie overal hetzelfde: het verbinden van mensen, middelen en mogelijkheden, met als doel een sterker amateurkunstveld. Zo dragen cultuurverbinders bij aan een samenleving waar iedereen laagdrempelig kan deelnemen aan kunst en cultuur.  

 

De veelzijdigheid van cultuurverbinders

 

Het werk van een cultuurverbinder is zo divers dat soms – of vaak – meer van hen wordt gevraagd dan haalbaar is binnen het beschikbare aantal uren. Een goed doordachte en helder gedefinieerde opdracht helpt om een cultuurverbinder optimaal in te zetten. En hoe beter een cultuurverbinder wordt ingezet, hoe beter het gaat met de amateurkunst. Toch vormt het formuleren van de opdracht vaak een uitdaging voor opdrachtgevers, zoals gemeenten en culturele instellingen. 

 

LKCA-tool helpt bij opdrachtomschrijving

 

Het LKCA heeft onderzoek gedaan naar de diverse rollen van cultuurverbinders en biedt in hun publicatie, en een bijbehorend rolleninstrument, een waardevol overzicht van deze rollen en de verschillende domeinen waarin een cultuurverbinder actief kan zijn. De publicatie en tool helpen opdrachtgevers om grip te krijgen op het vaak onzichtbare werk van cultuurverbinders en maken concreet welke taken, rollen en verantwoordelijkheden opdrachtgevers aan hen kunnen toevertrouwen.  

 

Praktijkkennis van grote waarde

 

Hoewel de tool van het LKCA een nuttig instrument is, blijft de vertaling naar de praktijk een hele kunst. De effectiviteit van een cultuurverbinder hangt sterk af van de specifieke omstandigheden van het culturele veld waarin zij werken en de schaal van de omgeving die zij bedienen. Daarom is het essentieel om bij het ontwikkelen of herzien van een opdracht voor een cultuurverbinder naast het rolleninstrument, ook de bestaande kennis en ervaring van actieve cultuurverbinders te benutten. Deze professionals weten uit ervaring hoeveel tijd en middelen de omschreven taken vragen en kunnen realistische verwachtingen scheppen. 

 

Gemeenten of culturele instellingen die overwegen om een cultuurverbinder in te zetten, kunnen profiteren van het grote netwerk van ervaren cultuurverbinders in Gelderland, dat is opgebouwd binnen Meedoen is de Kunst. Door het rolleninstrument te combineren met de praktijkervaring van deze cultuurverbinders, kunnen gemeenten heldere, concrete en realistische opdrachten formuleren. Dit zorgt ervoor dat cultuurverbinders optimaal kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van het amateurkunstveld in Gelderland. 

  

Financiering van een cultuurverbinder

 

Steeds meer gemeenten stellen cultuurverbinders aan. Zij worden in veel gevallen mede door het Rijk gefinancierd via de BRC: Brede Regeling Combinatiefuncties. De BRC is vanaf 2023 opgegaan in een bredere uitkering vanuit het rijk aan gemeenten: de Brede SPUK. Dat is een brede uitkering waarin nadrukkelijk samenwerking wordt gezocht tussen sport, cultuur en het sociaal domein. Heb je als gemeente of culturele instelling behoefte aan onafhankelijk advies over het inzetten van de BRC? Neem contact op met Liza Westendorp. 

  

Professionalisering van een cultuurverbinder

  

Cultuurverbinder is een vak apart. In februari 2025 start de eerste opleiding tot cultuurverbinder, genaamd ‘Bruggenbouwer in cultuur'. Lees hier meer. 

Handige links

LKCA Bruggenbouwers in cultuur - Een handreiking voor de inzet van lokale ondersteuningsfuncties

LKCA rolleninstrument Wat is jouw profiel? Doe de test! 

Heb je behoefte aan advies over het opstellen van een goede opdracht voor een cultuurverbinder? Wil je in contact komen met een Gelderse cultuurverbinder? Neem dan contact op met Angela Verdurmen.