De Brede SPUK

De aanstellingen van de meeste cultuureducstiecoaches en cultuurverbinders worden gefinancierd vanuit de gemeentelijke Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC). Deze regeling valt sinds 2023 onder de Brede SPUK (Brede Specifieke Uitkering). Hierin worden verschillende thema’s en akkoorden samengevoegd, zoals het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Sportakkoord. Deze samenvoeging biedt kansen voor een integrale aanpak van het bevorderen van gezondheid en welzijn van inwoners. Cultuur(deelname) is daarin een onmisbare pijler.

Inmiddels hebben alle gemeenten de Brede SPUK aangevraagd en de uitwerking van het plan van aanpak ingeleverd. Omdat deze regeling, meer dan haar voorlopers, de mogelijkheid biedt de kracht van cultuur in de volle breedte te benutten, adviseerde Cultuur Oost samen met de Verenigde Cultuureducatie en Cultuurparticipatie instellingen Gelderland het volgende:

Behoud minimaal het huidige aantal FTE voor de combinatiefunctionarissen. De culturele sector is groot voorstander van het verstevigen van de samenhang tussen sport en cultuur en onderstreept daarom het belang van voldoende FTE, niet alleen voor sport maar ook voor de combinatiefunctionaris Cultuur.

Benut de mogelijkheden van de integrale benadering Brede SPUK om vanuit andere domeinen, zoals sociaal domein en sport, de verbinding te leggen met cultuur. De opzet van het plan van aanpak laat ruimte voor ontwikkeling en experiment. Houd bijvoorbeeld rekening met extra uren voor domein-overstijgende samenwerking.

De kansen in de regeling Brede SPUK

Cultuur levert een waardevolle bijdrage aan gemeentelijke beleidsthema’s als een gezonde en kansrijke leefomgeving, jeugdzorg, mentale gezondheid of eenzaamheid. Het onlangs verschenen rapport van Berenschot In de schijnwerpers: Groeipotentie voor de culturele sector door bijdragen aan maatschappelijke opgaven geeft een goed en inspirerend inzicht in de meerwaarde van de culturele sector voor maatschappelijke vraagstukken in andere domeinen. En daarmee ook voor financiering vanuit die domeinen. De Brede SPUK heeft precies deze insteek: het wil gemeenten stimuleren voor een integrale, brede aanpak te kiezen en bruggen te slaan tussen cultuur en sport, zorg en onderwijs.

Wat levert een combinatiefunctionaris Cultuur op

Gelderland heeft een breed en goed gecoördineerd netwerk van combinatiefunctionarissen Cultuur. Vaak worden zij cultuurcoach, cultuurmakelaar, cultuurverbinder of cultuurcoördinator genoemd. Deze combinatiefunctionarissen zijn meestal ondergebracht bij een cultuurpunt, een culturele organisatie, een zorg- of welzijnsorganisatie of een school. De culturele kaart van Gelderland geeft een actueel overzicht van cultuurpunten in de verschillende regio's en gemeenten. Op onze culturele kaart Gelderland vind je een overzicht van alle sociaal-artistieke samenwerkingen en praktijken die bij ons bekend zijn. Een sociaal-artistieke samenwerking is een samenwerking tussen sociale en artistieke instellingen of makers, gericht op het bijdragen aan sociaal-maatschappelijke opgaven. Een sociaal-artistieke praktijk is een vrijplaats waarin mensen met een ondersteuningsvraag of anderen in samenwerking met kunstenaars en sociale professionals een artistiek kwalitatief product produceren. Dit kan een dans- of een theatervoorstelling zijn, maar ook een beeldende tentoonstelling.

De taak van een combinatiefunctionaris verschilt per gemeente en is afhankelijk van de lokale opdracht. Het profiel cultuurcoach is een van de zes profielen in de BRC. Dit vernieuwde profiel is begin 2025 samen met het veld uitgewerkt en geeft inzicht in de meest voorkomende rollen en functieomschrijvingen. Verder biedt Bruggenbouwers in cultuur - LKCA meer achtergrondinformatie. Vanuit een initiërende en coördinerende rol signaleert een combinatiefunctionaris Cultuur knelpunten en kansen om cultuur in te zetten. Hierdoor worden bestaande activiteiten verbeterd en kansrijke nieuwe activiteiten ontwikkeld. De inzet van een combinatiefunctionaris Cultuur geeft cultuur dus een breder en domein-overstijgend fundament binnen een gemeente.

Het Plan van Aanpak Brede SPUK

De aanvraag moest worden ingediend door de gemeenten maar bij voorkeur is het Plan van Aanpak opgesteld samen met de lokale culturele instelling. Een goede afstemming met de organisaties waarmee wordt samengewerkt en met de combinatiefunctionaris(sen) Cultuur daarbinnen is van belang omdat zij vaak niet uitkwamen met het aantal beschikbare uren. Een heldere opdracht helpt om een realistisch aantal uren te bepalen.

In het Plan van Aanpak hoeft nog niet alles volledig beschreven te zijn. Cultuur Oost adviseerde om binnen een gemeente de preventieve waarde van cultuur in het sociaal domein goed te benutten en daarbij gebruik te maken van de bestaande netwerken en initiatieven op dit gebied.

Regionale Contactdagen Brede SPUK

Tot juni 2025 vindt de nieuwe reeks Regionale Contactdagen brede SPUK plaats door het hele land. Deze bijeenkomsten staan in het teken van het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Sportakkoord II, waar ook de Brede Regeling Combinatiefuncties onder valt.