Tweede editie Gelderse Cultuur- en Erfgoedmonitor

In tegenstelling tot de eerste editie uit 2022 – een interactieve pdf – is de nieuwe Gelderse Cultuur- en Erfgoedmonitor een website: www.cultuurmonitorgelderland.nl. De monitor is een krachtig instrument dat inzicht geeft in de sociale, economische en culturele impact van kunst, cultuur en erfgoed in Gelderland. In deze tweede editie zijn ook erfgoed, bibliotheken en data van de verschillende regio’s opgenomen.

Sterker dan voor corona en inwoners cultureel actief

Uit de tweede monitor blijkt uit cijfers over werkgelegenheid, het aantal zelfstandigen en bedrijfsvestigingen dat de creatieve sector in Gelderland goed is hersteld na de coronaperiode, sterker dan het landelijk gemiddelde. De subsector Kunsten en erfgoed staat er economisch zelfs beter voor dan voor de coronapandemie. Dit herstel is grotendeels aan de sector zelf te danken: culturele instellingen in Gelderland zijn financieel zelfstandiger geworden. Tegenover iedere euro subsidie verdienden de 151 culturele instellingen in 2021 43 eurocent en in 2022 66 eurocent zelf. De eigen inkomsten stegen van 75 miljoen euro in 2021 naar 119 miljoen euro in 2022, vooral bij film/AV/media en podia. Dat kwam vooral door gestegen publieksinkomsten.

Vooral musea worden in Gelderland veelvuldig bezocht: meer dan 3,5 miljoen bezoekers in 2023. Vergeleken met andere provincie behalen alleen de musea in Noord-Holland en Zuid-Holland meer absolute bezoekersaantallen. De monitor laat ook zien dat Gelderlanders cultuur- en erfgoed blijvend waarderen en in grote getallen beoefenen en bezoeken. Negen van de tien inwoners bezocht minstens één culturele activiteit en driekwart een erfgoedlocatie of -evenement in het afgelopen jaar. En acht van de tien inwoners is zelf cultureel actief. Gelderland telt relatief veel amateurkunst, zoals harmonieën, koren en theatergroepen.

Inzichten voor makers en bestuurders

Gedeputeerde Peter Drenth: ‘Deze tweede monitor geeft een rijk beeld van hoe cultuur en erfgoed er in de verschillende regio’s van onze provincie voor staan. Dat is waardevol. De inzichten uit deze monitor helpen ons – samen met gemeenten, instellingen en makers – om gericht te investeren in een culturele infrastructuur die stevig staat én meebeweegt met wat er leeft in de samenleving.’

Drie kapitalen en regioprofielen

De monitor geeft inzicht in de waarde van cultuur en erfgoed langs drie kapitalen. Het cultureel kapitaal gaat over de culturele infrastructuur en het aanbod van kunst, erfgoed en bibliotheken. Sociaal kapitaal richt zich op de maatschappelijke rol en waardering van kunst, cultuur en erfgoed, zoals bezoek, beoefening en ondersteuning. Economisch kapitaal gaat over de financiële waarde van kunst, cultuur en erfgoed, uitgedrukt in geldstromen, bedrijvigheid en werkgelegenheid.

Nieuw in deze editie zijn de regioprofielen. Hiermee wordt per regio inzicht gegeven in hoe het culturele leven zich ontwikkelt. Dit maakt de verschillen en overeenkomsten tussen regio’s in Gelderland zichtbaar. Elke Gelderse regio heeft zijn eigen verhaal en identiteit. Door die eigenheid te erkennen en te versterken, bouwen we aan een provincie waar cultuur en erfgoed dichtbij zijn en iedereen zich thuis voelt.

Verdiepende onderzoeken

Naast de kernpunten, kapitalen en regioprofielen bevat de monitor verdiepende onderzoeken die ingaan op specifieke thema’s binnen cultuur en erfgoed. Deze editie stonden erfgoedinitiatieven en multifunctionele culturele organisaties (MFCO’s) in Gelderland centraal.

Naar de verdiepende onderzoeken       

Dashboard

Het dashboard van de monitor biedt een overzichtelijke weergave van de verzamelde data. Hiermee kun je eenvoudig informatie vinden over verschillende aspecten van cultuur en erfgoed in Gelderland. Het dashboard biedt toegang tot een rijke dataset en maakt het mogelijk snel de juiste data te vinden. In het dashboard, maar ook in de andere onderdelen van de monitor vind je veel interactieve grafieken, die je eenvoudig kunt downloaden.

Naar het dashboard      

Ontwikkeling monitor

Deze monitor is ontwikkeld samen met partijen uit het veld. Provincie Gelderland is opdrachtgever, de monitor is gecoördineerd door de provinciale ondersteuningsinstellingen Cultuur Oost, Erfgoed Gelderland en Rijnbrink. Het onderzoek is uitgevoerd door de Boekmanstichting, Het PON & Telos en Pyrrhula Research Consultants.

Naar de monitor: cultuurmonitorgelderland.nl Een greep uit de inzichten