Wat is CMK?
De landelijke regeling 'Cultuureducatie met Kwaliteit' (CMK) heeft als doel de kwaliteit van cultuureducatie in Nederland duurzaam te versterken. Dit wordt gerealiseerd door intensieve samenwerking tussen het onderwijs en de culturele sector, waarbij de culturele ontwikkeling van leerlingen centraal staat.Programma Cultuureducatie met Kwaliteit 2025-2028
De vierde editie loopt van 2025 tot en met 2028. Belangrijke speerpunten zijn, het bevorderen van deskundigheid bij leerkrachten en culturele partners, het creëren van een lokale infrastructuur en het vergroten van kansengelijkheid.
Lokale Infrastructuur
In Gelderland fungeert Cultuur Oost als penvoerder voor CMK 2025-2028. Als provinciale ondersteuningsinstelling ondersteunt Cultuur Oost scholen, cultuurpunten en gemeenten bij het ontwikkelen en implementeren van kwalitatieve cultuureducatie-programma’s en het creëren en versterken van de lokale infrastructuur. Dit omvat onder andere advisering over beleidsvorming, het signaleren van trends en kansen en het verbinden van onderwijsinstellingen met culturele organisaties. Door deze rol draagt Cultuur Oost bij aan een rijk cultureel leeraanbod voor alle leerlingen in de regio.
Cultuurmenu
Het lokale cultuureducatiebeleid, vaak vormgegeven door middel van een cultuurmenu, richt zich op het aanbieden van culturele activiteiten aan scholen binnen een gemeente. Dit beleid faciliteert doorgaans losse projecten of workshops die leerlingen in aanraking brengen met diverse kunstvormen. Hoewel waardevol, ligt de focus hierbij op het aanbod van culturele instellingen.
CMK daarentegen streeft naar een diepgaande integratie van cultuureducatie in het curriculum van de school. Het programma bevordert een structurele samenwerking tussen scholen en culturele partners, met aandacht voor visieontwikkeling, deskundigheidsbevordering en samenwerking. Met als doel cultuureducatie als vast onderdeel van het onderwijsprogramma te verankeren, in plaats van het aanbieden van incidentele activiteiten.
Cultuurpunten
Binnen CMK 2025-2028 spelen cultuurpunten een cruciale rol bij het duurzaam verbeteren van de kwaliteit van het cultuuronderwijs. Zij begeleiden scholen via de 'Route Cultuureducatie', een werkwijze die is ontwikkeld om scholen te ondersteunen bij het formuleren en realiseren van hun cultuureducatieve ambities. In dit proces voeren cultuurpunten zogenaamde 'routegesprekken' met scholen, waarbij de ontwikkelvragen en leerbehoeften van de school centraal staan. Door deze gesprekken krijgen scholen inzicht in hun huidige situatie, onder andere door het gebruik van het landelijke evaluatie-instrument Evi, en worden concrete stappen geformuleerd om cultuureducatie structureel te verankeren.
Daarnaast organiseren cultuurpunten scholings- en professionaliseringstrajecten voor leerkrachten en faciliteren zij de samenwerking tussen scholen en lokale culturele instellingen. Door het delen van best practices en het initiëren van netwerkbijeenkomsten dragen cultuurpunten bij aan een duurzame kwaliteitsverbetering van het cultuuronderwijs.
Convenant cultuur en onderwijs
Een krachtig instrument om de samenwerking tussen onderwijs en cultuur structureel te borgen, is een convenant cultuur en onderwijs. Dit convenant, ondertekend door de gemeente, scholen en culturele partners, legt gezamenlijke ambities en afspraken voor de lange termijn vast over cultuureducatie. Het biedt een kader waarbinnen partijen duurzaam samenwerken aan kwalitatieve cultuureducatie en zorgt voor een gedeelde verantwoordelijkheid en commitment. Gemeenten kunnen hiermee cultuureducatie strategisch verankeren in hun onderwijsbeleid en samenwerking stimuleren.
De betrokken partijen hebben elk dus specifieke rollen:
- Cultuurpunt: Dient als lokaal aanspreekpunt en coördinator voor cultuureducatie. Het cultuurpunt faciliteert de samenwerking tussen scholen en culturele instellingen en ondersteunt bij de uitvoering van cultuureducatieprogramma's. Vanuit CMK investeren cultuurpunten met kennis en ondersteuning in kwaliteitsbevordering van cultureel aanbod en het cultuureducatieprogramma.
- Scholen: Ontwikkelen een visie op cultuureducatie en integreren deze in hun curriculum. Scholen werken samen met culturele partners om een doorlopende leerlijn te creëren en investeren in de deskundigheidsbevordering van hun leerkrachten. Dit gebeurt met ondersteuning van het lokale cultuurpunt.
- Gemeente: Ondersteunt en faciliteert cultuureducatie door beleid te ontwikkelen en financiële middelen beschikbaar te stellen. De gemeente stimuleert hiermee vooral een goede samenwerking tussen het onderwijs, de lokale culturele sector en haarzelf.
- Culturele veld: Culturele spelers, lokaal en bovenlokaal, bieden educatieve programma's aan die aansluiten bij de behoeften van scholen. Ze werken samen met het onderwijs om cultuureducatie vorm te geven en kunnen bijdragen aan de professionalisering van leerkrachten.
Voor gemeenten biedt de implementatie van CMK 2025-2028 kansen om cultuur stevig te verankeren in het lokale onderwijsbeleid. Door actieve deelname kunnen gemeenten bijdragen aan de brede ontwikkeling van jongeren en de culturele infrastructuur versterken.
Om ambtenaren te informeren en vragen te beantwoorden, organiseert Cultuur Oost op 27 maart van 09.30 tot 10.30 uur een laagdrempelig online vragenuurtje. Dit biedt een gelegenheid om in gesprek te gaan over de mogelijkheden en voordelen van deelname aan CMK 2025-2028.
Belangrijke data:
- 27 maart 2025: Online vragenuurtje voor ambtenaren van 09.30 tot 10.30 uur.
- 25 september 2025: Gelderse CMK-dag