Sponsoring en mecenaat

De betrokkenheid van cultuurliefhebbers is groot in Nederland, ook op het gebied van financiële ondersteuning. Ondanks het feit dat de culturele sector in Nederland redelijk ondersteund wordt door overheden, zijn bijdragen van bedrijven en privépersonen (privaat geld) enorm belangrijk. Het aandeel van sponsoring en privaat geld in de gehele financieringsmix wordt alleen maar groter.

Elke manier van schenken kent een eigen dynamiek. Het is, voordat je besluit sponsoring of privaat geld te gaan werven, belangrijk om je hierin te verdiepen. Wat betekent het werven, binnenhalen en onderhouden van een schenking voor jou en je organisatie?

Sponsoring

Bij sponsoring gaat het in de basis om een financiële transactie: de sponsor geeft geld en de gesponsorde verleent een dienst met economische waarde. Het belang van de sponsor, het belang van dat specifieke bedrijf, staat op gelijke hoogte met het belang van het gesponsorde. De gesponsorde activiteit moet dus aansluiten bij de visie of missie van de sponsor. Het is dan ook steeds vaker de afdeling marketing of branding van de culturele organisatie die zich hier tegenaan bemoeid.

Het is voor de culturele instelling (de ontvanger) van groot belang om, voordat er met de onderhandelingen gestart wordt, de mogelijke diensten goed op waarde te schatten. Hoeveel kost het nou om in je programmaboek vermeld te worden? Of op je website? Welk bereik heb jij als organisatie en wat mag daar voor financiële bijdrage tegenover staan?

En niet onbelangrijk: welke invloed heeft het imago van de sponsor op jouw organisatie?

Je kunt met zakenrelaties ook in de vorm van barterdeals werken. Daarbij verleent de sponsor geen financiële bijdrage, maar een bijdrage in de vorm van een eigen product. Bijvoorbeeld de koffie voor een event, wanneer het de lokale koffiebrander betreft. Hiermee zijn de kosten voor een sponsor lager, terwijl de waarde voor het event net zo groot kan zijn als een financiële bijdrage.

In alle gevallen is het goed om van tevoren te bedenken welke waarde jij te bieden én te verdedigen hebt. In geval van een grote bijdrage van een redelijk onbekend bedrijf is het raadzaam een klein herkomst onderzoek te doen (due diligence) en de uitkomsten ergens vast te leggen. Zo voorkom je dat je voor verrassingen komt te staan en ben je ingedekt op het moment dat je als organisatie aangesproken wordt op activiteiten die je sponsor heeft uitgevoerd. Je kunt immers aantonen dat je hier geen weet van hebt.

Privaat geld: mecenaat

Grote culturele instellingen werken steeds vaker met de geefpiramide. Dit is een visualisatie van de opbouw van de private schenkrelaties voor een organisatie. Je ziet aan deze piramide meteen waar het om draait: hoe hoger de schenking, hoe moeilijker het gaat zijn om donateurs te vinden. Maar ook: hoe minder donateurs je nodig hebt om een bepaald bedrag bij elkaar te krijgen. Veel kleine schenkers zorgen voor een brede en stabiele basis. Maar die ene schenker bovenin de piramide kan óók het verschil maken. En hoe hoger je in de piramide komt, hoe intensiever je relatie met de schenker(s) zal zijn.

Vriendendonaties (small donors)

Veel musea en theaters worden ondersteund door een grote groep ‘vrienden van’. Dat zijn donateurs die op jaarbasis een (relatief) kleine bijdrage schenken aan de instelling. Net als bij crowdfunding geldt hierbij dat de massa het grote extra oplevert.

Voor wat, hoort wat. De vriendenrelatie is in de meeste gevallen wederkerig van aard. Vrienden ontvangen bijvoorbeeld toegang op de voorverkoop van het nieuwe theaterseizoen, een jaarlijks magazine of leuke extra uitjes. Aan al deze diensten zóu je economische waarde kunnen toekennen.

Daarnaast kan de administratielast redelijk hoog zijn. Het is in deze relatie dan ook lastig om ervoor te zorgen dat je als organisatie onderaan de streep voldoende financiën overhoudt voor je organisatie.

Denk daarom, voordat je een vriendenclub gaat opzetten, goed na over de voorwaarden die je stelt. Bijvoorbeeld dat de bijdrage alleen kan geschieden met jaarlijkse incasso.

Maar soms is de hoogte van de baten minder van belang. Bijvoorbeeld wanneer een groot gedeelte van je vriendenkring óók vaste klant is, die naast de jaarlijkse vriendenbijdrage andere diensten (betaald) afneemt. Dan is het hebben van een vriendengroep ook een vorm van klantenbinding.

Meerjarige schenkingen

De Nederlandse overheid stimuleert het meerjarig schenken van een gift aan (culturele) ANBI’s.

In het kort: schenker en ontvanger sluiten een overeenkomst, waarin vastgesteld wordt dat er minimaal vijf jaar achtereen een bepaald bedrag wordt geschonken met een minimum van €100 per jaar. In het geval van culturele ANBI’s mag de schenker 125% van het bedrag opgeven als aftrekbare gift (met een maximum van in totaal €5000 per jaar).

De schenkingsovereenkomst kan onderling geregeld worden en hoeft niet langs een notaris.

Grote schenkingen (major donors)

Grote schenkers aan je binden kost tijd. De geefrelatie tussen schenker en ontvanger wordt naarmate de gift hoger is ook persoonlijker. De schenker wil vaak een exclusieve relatie met jou of je organisatie, bijvoorbeeld een meet & greet met een bekende artiest, exclusieve naamsvermelding op drukwerk, of aanwezig zijn bij het productieproces. Jij hebt als maker iets te bieden wat onbetaalbaar is, en wat in veel gevallen de schenker niet heeft: creatiekracht, kunstzinnig vermogen. Bedenk goed wat de kracht is van jou of van je organisatie en durf dat ten volle te benutten in de relatie.

Let op: ben je voornemens een grote schenking aan te nemen? Eén die significant verschil maakt voor je organisatie? Dan is het raadzaam om een klein onderzoek (due diligence) te doen naar de schenker.

Nalatenschappenwerving

Door zogeheten nalatenschappenwerving zorgen goede doelen ervoor dat zij in de toekomst grote giften ontvangen via testamenten. Dit alles klinkt wellicht wat cru en onpersoonlijk, maar het zijn juist vaak de toekomstige nalaters die zelf aangeven het fijn te vinden bij leven al een doel te vinden dat hen aanspreekt. Het is om die reden helemaal niet zo vreemd om de vraag te stellen of jouw organisatie wellicht zou passen in hun testament.

Er zijn diverse trainingen op het gebied van nalatenschappenwerving:

Centrum Nalatenschappen

LVWB Fundraising

Nassau Fundraising