Netwerk Gespecialiseerd Onderwijs Gelderland

Netwerkbijeenkomsten

Het doel van het netwerk is om gezamenlijk een duurzaam en optimaal klimaat voor cultuureducatie binnen alle scholen voor gespecialiseerd onderwijs in Gelderland te creëren. 

Het netwerk komt minimaal één keer per jaar bij elkaar om best practices te delen, oplossingen te bedenken voor de uitdagingen, inspiratie op te doen en op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van cultuureducatie voor leerlingen binnen het gespecialiseerd onderwijs. 

De netwerkbijeenkomsten geven wij invulling samen met cultuurpunten en onze samenwerkingspartner De Onderwijsspecialisten en is onderdeel van de afspraken binnen het convenant 2025-2028.

Cultuur in de basis!

Tijdens de bijeenkomst van het netwerk op 14 mei 2024 in Doetinchem, met als thema Cultuur in de basis!, werd besproken hoe cultuureducatie een vanzelfsprekend en gelijkwaardig onderdeel van het onderwijscurriculum binnen het Gespecialiseerd Onderwijs kan zijn. Een groep enthousiaste en gedreven cultuurcoaches, icc-ers en kunstvakdocenten benoemden o.a. het belang van een gedragen visie op (cultuur)onderwijs, de rol van icc-er als aanjager binnen de school, een grote diversiteit aan cultuuruitingen (zowel binnen- als buiten de school) waar leerlingen mee in aanraking komen, ruimte in beleid voor deskundigheidsbevordering en duurzame samenwerkingen met cultuuraanbieders als ingrediënten voor cultuur in de basis van de school. Laten we vooral afstappen van het vrijblijvende karakter van cultuureducatie en ruimte maken voor alle leerlingen om de waarde van kunst & cultuur zélf te ontdekken.

Op 14 mei kwam het netwerk GO bij elkaar in Amphion, Doetinchem.

Wat is gespecialiseerd onderwijs? 

Gespecialiseerd onderwijs is er voor leerlingen die specialistische ondersteuning nodig hebben, dat het regulier onderwijs niet kan bieden. Er is speciaal onderwijs (so) en voortgezet speciaal onderwijs (vso). Het speciaal (voortgezet) onderwijs bestaat uit 4 clusters:

 

• Cluster 1: blinde, slechtziende leerlingen; 
• Cluster 2: dove, slechthorende leerlingen of leerlingen met een taal-spraakontwikkelingsstoornis; 
• Cluster 3: leerlingen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking en langdurig zieke leerlingen (somatisch); 
• Cluster 4: kinderen met psychische stoornissen en gedragsproblemen. 

Cluster 3 en 4 scholen en hun besturen zijn onderdeel van de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. Cluster 1 en 2 zijn landelijk georganiseerd. 

Het verschil tussen SO en SBO 

Het speciaal basisonderwijs (SBO) behoort niet tot het speciaal onderwijs (SO) en is bedoeld voor leerlingen met lichte problematiek waarvoor de reguliere basisschool geen ondersteuning kan geven. Het gaat dan om leerlingen met opvoedings- en gedragsproblemen en leerlingen die veel moeite hebben met leren. Het speciaal basisonderwijs valt onder de Wet op het primair onderwijs, net als reguliere basisscholen. Dat betekent dat de leerling dezelfde lesstof krijgt aangeboden. In dat geval is er langer de tijd om de lesstof eigen te maken. Tot het eind van het schooljaar waarin de leerling 14 jaar wordt mag die op de speciale basisschool blijven. Na de speciale basisschool stromen de meeste leerlingen door naar een reguliere middelbare school. 

Ontwikkelingsperspectief leerlingen SO en VSO 

Scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs moeten een ontwikkelingsperspectief voor leerlingen vaststellen. In dit plan staat de verwachte uitstroombestemming van de leerling.  

Binnen het VSO zijn er 3 uitstroomprofielen: 

• vervolgonderwijs (vmbo, havo, vwo); 
• arbeidsmarktgericht; 
• dagbesteding. 

Hier vind je actuele informatie over vakken en leergebieden, leerplankaders, lesmateriaal en instrumenten binnen het gespecialiseerd onderwijs.  

Cultuureducatie in het gespecialiseerd onderwijs 

Hoe wordt kunstzinnige oriëntatie in het speciaal onderwijs (so) en voortgezet speciaal onderwijs (vso) vormgegeven? Hoe kunnen scholen het aanbod afstemmen op de verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen? Op deze pagina van het SLO staat informatie over leerplankaders, doelen en inhouden en de praktijk. Ook staat er informatie over ontwikkelingen in het vakgebied. 

Nog veel meer relevante informatie, artikelen en ontwikkelingen over cultuureducatie in het gespecialiseerd onderwijs is te vinden op de website van het LKCA.

De landelijke stichting Méér muziek in de klas zet zich ook in voor kunst & cultuur in het gespecialiseerd onderwijs. Check hun website voor praktijkvoorbeelden en lees over verschillende landelijke initiatieven. 

Cultuureducatie met Kwaliteit voor het gespecialiseerd onderwijs 

Cultuur Oost is penvoerder van het landelijk programma Cultuureducatie met Kwaliteit. We  stimuleren scholen voor gespecialiseerd onderwijs om mee te doen aan deze regeling en dat doen we samen met de lokale cultuurpunten. Scholen bepalen daarbij zelf hun doelstellingen en programma’s en krijgen daarbij passende ondersteuning. Kijk op de kaart welke scholen (SBO, SO en VSO) er in Gelderland bestaan en wie er al meedoet aan CMK.