De bestuurlijke rollen

• Het Rijk stelt het wettelijke kader, subsidieert landelijke instellingen/fondsen, stimuleert innovatie en kennisontwikkeling.
• De provincie ondersteunt provinciaal en regionaal, brengt gemeenten samen, coördineert spreiding en maakt verbinding tussen lokaal en landelijk.
• De gemeente voert het beleid uit: bepaalt het lokale aanbod, onderhoudt voorzieningen, kiest accenten en, stelt de cultuurnota vast.

De gemeente

Als je je richt op de gemeente dan is het om effectief te lobbyen van belang om precies te weten wie binnen de gemeente welke invloed heeft op cultuurbeleid. De gemeenteraad maakt de grote politieke keuzes en stelt de kaders vast: hoeveel geld er naar cultuur gaat en welke visie richting geeft aan het beleid. De wethouder Cultuur stelt het beleid op en legt dit voor aan het college en daarna aan de raad. Het college maakt ook keuzes over de uitvoering. Ambtenaren zijn vervolgens jouw belangrijkste aanspreekpunt voor praktische afstemming en inhoudelijk overleg. Zij adviseren het college over het beleid en maken uitvoerende afspraken met jou als culturele organisatie als het gaat over subsidies, opdrachten of samenwerkingen. Als culturele organisatie heb je met allemaal te maken, maar elk op een ander moment en met een ander doel.

De plek waar besluiten worden genomen: de gemeenteraad

De gemeenteraad bepaalt uiteindelijk of en hoeveel er geïnvesteerd wordt in cultuur.

Wie binnen de raad spreek je?

Cultuurwoordvoerders van de verschillende fracties: zij zijn jouw belangrijkste ingang. Omdat zij cultuur in hun portefeuille hebben, schrijven of beïnvloeden zij amendementen, moties en vragen.

Fractievoorzitters en lijsttrekkers: vooral relevant in verkiezingstijd of voor strategische gesprekken. Zij bepalen de grote lijnen van de partij en onderhandelen mee in coalitievorming.

Raadsleden met andere thema’s (jeugd, zorg, welzijn, leefbaarheid, sport): zeker als je domein overstijgend werkt. Cultuur scoort vaak beter wanneer je laat zien hoe het bijdraagt aan mentale gezondheid, sociale cohesie of preventie.

Wanneer benader je raadsleden?

Raadsleden benader je in aanloop naar de verkiezingen zodat je de programmering kan beïnvloeden, tijdens het opstellen van een nieuwe cultuurnota en voor behandeling van de kadernota of begroting.

Nog een tip: nodig hen uit voor een werkbezoek, dit werkt altijd goed. Zo krijgen raadsleden het beste zicht op het werk en de realiteit waar jouw organisatie mee te maken heeft.

Politiek verantwoord en strategisch: de wethouder cultuur

De wethouder draagt cultuur in de portefeuille en is verantwoordelijk voor de uitvoering van het cultuurbeleid.

Waarom spreek je de wethouder?

De wethouder zet accenten op welke thema’s zijn extra belangrijk en verdedigt cultuur in het college en richting de raad. Ook kan hij/zij ruimte creëren voor pilots, experimenten of maatwerk.

Wanneer spreek je de wethouder?

Wethouders spreek je vroeg in het proces, het liefst ruim voor nieuwe beleidsvorming. Je betrekt ze ook bij nieuwe initiatieven die bijdragen aan gemeentelijke opgaven en wanneer je wil aansluiten bij bredere agenda’s zoals bijvoorbeeld jongeren en gezondheid.

In de dagelijkse praktijk: de cultuur ambtenaren

Ambtenaren zijn vaak je belangrijkste en meest waardevolle contact. Ze bepalen in belangrijke mate hoe jouw input in het beleid terechtkomt en zij schrijven de teksten uit naam van de portefeuillehouder in het college waar raadsleden vervolgens over stemmen.

Ambtenaren zijn een onmisbare schakel. Ze bereiden beleid en politieke besluiten voor, schrijven adviesnota’s voor de wethouder en de raad, kennen alle lopende dossiers, zijn na besluitvorming ook verantwoordelijk voor de uitvoering van beleid, verbinden cultuur met andere gemeentelijke domeinen en helpen je op weg met subsidies, procedures en timing.

Wie spreek je ambtelijk?

De beleidsadviseur cultuur is jouw eerste aanspreekpunt. In grote gemeenten kan je ook contact op nemen met programmamanagers of gebiedsadviseurs.

Partnerschap en netwerken

Lobby werkt het beste als je het niet alleen doet. Werk samen met andere culturele instellingen, scholen en welzijnsorganisaties. Neem contact op met wijkteams en cultuurcoaches en verenigingen. Want gemeenten luisteren extra goed wanneer meerdere partijen een gezamenlijke behoefte uitspreken.

Neem contact op met onze regioadviseurs voor advies op maat voor jouw lokale situatie, we helpen je graag verder.