Meer kunst en cultuur in het mbo

Graafschap College laat het zien!

Met de komst van de MBO Cultuurkaart met budget is er nu nog meer mogelijk. Onlangs werden vier coördinatoren aangesteld om hun docenten (binnen hun eigen sector) op weg te helpen in de zoektocht naar een interessant project voor hun studenten. De positie en werkwijze lijkt op die van de cultuurcoördinator zoals we het kennen in het po en het vo. Een interessante ontwikkeling. 

Project Kunstig 

Kunst en cultuur worden binnen het Graafschap College gezien als belangrijke elementen voor persoons- en burgerschapsvorming. Daarom heeft in 2022 het project Kunstig kunnen starten, ondanks het feit dat de school maar één creatieve opleiding kent. Dit project streeft ernaar het cultureel bewustzijn van studenten en medewerkers te vergroten door kunst en cultuur meer zichtbaar te maken binnen de organisatie. De projectleiders van Kunstig, Edith Huis in ’t Veld en Karin Bisseling, zetten zich intern in om collega's te overtuigen van het belang van kunst en cultuur, en werken samen met andere initiatieven gericht op studentenwelzijn.  

Een voorbeeld hiervan is het project ‘Doe mee, gezond studeren’. In het kader van mentale vitaliteit heeft het project Kunstig samen met Amphion Cultuurbedrijf ervoor gezorgd dat meer dan 300 eerstejaars studenten actief aan de slag gingen met allerlei workshops in en rond het theater in Doetinchem.  

Sinds 2023 doet het Graafschap College mee aan de landelijke pilot MBO Cultuurkaart met budget. Dit betekent dat ze in 2023 en 2024 geld kunnen investeren dat wordt verdubbeld door OCW voor culturele activiteiten.  

Samenwerking 

Die financiering maakt het mogelijk allerlei activiteiten voor studenten te realiseren. Een prettige samenwerking is er met verschillende culturele instellingen. Met een aantal instellingen zijn er inmiddels korte lijntjes en denken zij op maat mee met de school. 

Edith vertelt: “De entree-opleiding was zoekende hoe ze studenten kunnen laten verwoorden wie ze zijn en wat ze willen. Hoe kunnen we ze op een creatieve manier laten zien dat ze zelf aan zet zijn en invloed hebben op hun eigen toekomst.” Dit lukte de docenten van deze opleiding tot dan toe niet goed in het klaslokaal. Edith is hierover in gesprek gegaan met de studenten. Studenten gaven aan iets te willen doen met muziek en film. Vervolgens werd er geschakeld met Amphion Cultuurbedrijf. Zij kijken - net als bij dit project - hoe ze verschillende kunstdisciplines kunnen koppelen aan de lesstof van de studenten.

Zo keken de studenten als startpunt van dit project gezamenlijk naar de film Shabu. Deze documentaire gaat over een jongen die de auto van zijn oma total loss rijdt. Hij krijgt een zomer lang de tijd om de schade te vergoeden. Hoe neemt hij zijn verantwoordelijkheid en zorgt hij dat het goed komt? Hiervoor zet hij uiteindelijk zijn muzikale talenten in.

De film werd nabesproken met de studenten en ze gingen het gesprek aan over ‘wie ben ik’. Vervolgens werkten ze samen met een rapper aan het schrijven van teksten en namen ze geluid op met een muzikant. Deze elementen werden gecombineerd tot een nummer, waarbij ook een film werd gemaakt. Het eindresultaat was een zelfgemaakte muziekclip. De clip werd getoond tijdens de diploma-uitreiking.  

Studenten van het Graafschap College op bezoek bij Museum Arnhem. foto: Suzanne Valkenburg 

Ook is Museum Arnhem voor het Graafschap College een goede samenwerkingspartner. Vorig jaar bezochten zo’n 240 studenten van zowel Zorg, Welzijn & Sport als Techniek & ICT de tentoonstelling ‘Tussen Grenzen’. En gingen met elkaar in gesprek over migratie, kansenongelijkheid en universele dromen en verlangens. In de aanvullende opdracht maskers maken, reflecteerden de studenten beeldend op het thema Identiteit: de zoektocht naar wie je bent, in een wereld waarin bewegingsvrijheid niet voor iedereen vanzelfsprekend is. De maskers zijn nu te zien in de gangen van het Graafschap College.  

Edith: “We nemen de tijd om de projecten goed te evalueren. Zo kwamen we erachter dat zowel studenten als docenten graag de link leggen met de eigen toekomstige beroepspraktijk.”  

Inmiddels zijn er nog twee groepen langs geweest bij Museum Arnhem. Zo onderzochten onlangs 150 studenten Sociaal Werk van het Graafschap College de verraderlijke kracht van propagandistische kunst. Wat is propaganda en wat is de impact ervan op jou en op onze samenleving? Hoe werd kunst destijds ingezet als propagandamiddel? Wat zie jij in deze beelden, wat doen ze met jou?

In een speciaal ontworpen drieluik-model zochten Museum Arnhem en het Graafschap College naar een inspirerende les met ruimte voor eigen onderzoek en verbeelding binnen heldere kaders. Zo ontstond de opbouw van een introductie op school, een interactieve museumles met maakopdracht en een actieve terugkoppeling en evaluatie naderhand.  

Aanstelling cultuurcoördinatoren

 

Als één van de eerste mbo’s in het land hebben Karin en Edith het voor elkaar gekregen om binnen vier sectoren (Zorg, en Welzijn & Sport, Techniek & Informatica, Economie & Dienstverlening, Educatie & Participatie) collega’s aan te stellen als een soort cultuurcoördinator. Deze cultuurcoördinatoren gaan in gesprek met de verschillende opleidingen en docenten om bij actuele onderwijsthema’s passende lessen, workshops en voorstellingen te organiseren voor de studenten. Het werkoverleg maakt dat collega’s uit verschillende sectoren elkaar inspireren en ervaringen gedeeld kunnen worden.  

Op deze manier werkt het Graafschap College aan communicatielijnen binnen en buiten de school die het mogelijk maken om passend kunst en cultuur(aanbod) een plek te geven bij een opleiding of de juiste studenten.  

De klankbordgroep Kunstig bestaat uit verschillende medewerkers van het Graafschap College met o.a. een conciërge en een manager die optreden als ambassadeur, maar ook kritische vragen durven te stellen.  

 

De toekomst 

Edith en Karin hopen dat studenten op een laagdrempelige manier in aanraking komen met kunst en cultuur en dat er een zaadje wordt geplant voor de toekomst: “We willen vooroordelen wegnemen en studenten zelf laten beleven en creëren. Cultuureducatie is een verrijking van het onderwijs en draagt bij aan persoonlijke ontwikkeling en mentale vitaliteit van de studenten.” Ze merken dat organisaties het soms lastig vinden om echt aan te sluiten bij het mbo. Er bestaat namelijk niet zoiets als een standaard mbo-doelgroep. In het kader van gelijke kansen hopen ze dat steeds meer cultuurinstellingen passend aanbod gaan ontwikkelen voor mbo-studenten en dat ze die grote groep weten te boeien en binden.   Aan de andere kant is het ook voor het mbo nog zoeken naar wat het culturele veld al te bieden heeft en hoe je dit breed kunt inzetten als verrijking voor het onderwijs. 

Op dit moment is het nog onduidelijk of de pilot MBO Cultuurkaart met budget verlengd gaat worden. “Als de cultuurkaart geen vervolg krijgt, vrezen we dat we bijna terug bij af zijn. Met dit extra budget kunnen we studenten een échte ervaring meegeven. De tijd binnen de pilot is te kort voor echte inbedding in het onderwijs en om het volledige potentieel te laten zien van kunst en cultuur op belangrijke onderwijsthema's”, aldus Edith en Karin. Ook biedt de MBO Cultuurkaart volgens hen voor het culturele veld in de Achterhoek en daarbuiten grote kansen. De projecten leiden ook tot een meer divers publiek bij de culturele instellingen.  

Edith en Karin hopen dat er snel duidelijkheid komt over een verlenging van de Pilot MBO Cultuurkaart met budget, waardoor mbo’s duurzame samenwerkingen kunnen aangaan met het culturele veld. Voor het Graafschap College is het heel helder: voor iedere opleiding en iedere student is het betekenisvol om culturele activiteiten in te zetten binnen het onderwijs.