Kleuren buiten de lijntjes: onderzoek cultuureducatie in het gespecialiseerd onderwijs

Brede ontwikkeling door cultuureducatie

Stichting De Onderwijsspecialisten is een scholengroep voor gespecialiseerd onderwijs: speciaal basisonderwijs (sbo), speciaal onderwijs (so) en voortgezet speciaal onderwijs (vso). Bij tien van de aangesloten scholen spraken de onderzoekers met schooldirecteuren, vakdocenten en leraren en observeerden zij een aantal lessen.

De onderwijsprofessionals die meewerkten aan het onderzoek benadrukken het belang van kunst- en cultuureducatie voor de brede ontwikkeling van leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs. Het draagt bij aan de vorming van de leerlingen als persoon. En het biedt veel handvatten om de leerlingen relevante competenties en (sociale) vaardigheden mee te geven.

Onderzoek bevestigt kracht cultuureducatie

‘Jaren geleden begonnen we gewoon met kunst en cultuur in het onderwijs, omdat we eigenlijk al goed wisten dat dit zou bijdragen aan de leeromgeving en ontwikkeling van onze leerlingen. Volgens mij doen we het al goed. Kijken hoe het nog beter kan, is dan een logische vervolgstap,’ zegt Nico Teunissen, adviseur Sport en Cultuur bij De Onderwijsspecialisten.

Het rapport bevat dan ook een aantal aanbevelingen. Met name om cultuureducatie nog beter en structureel in te bedden in het gespecialiseerd onderwijs en om de samenwerking met partijen buiten school op het gebied van cultuureducatie verder te versterken. Zo wordt cultuureducatie binnen en buiten school toegankelijker voor meer leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs.

‘Ik ben heel trots op het eindresultaat van dit onderzoek. Tegelijk weten we nu wat we nóg beter kunnen doen. Er zit een opdracht in en samen met Cultuur Oost gaan we aan de slag met de aanbevelingen,’ aldus Astrid Berendsen, bestuurder bij De Onderwijsspecialisten.

Impact meteen zichtbaar 

Tijdens de inspiratiesessie van Méér Muziek in de Klas werd de impact van kunst en cultuur meteen goed zichtbaar. Leerlingen van De Blink - VSO lieten namelijk hun resultaat van drie dansworkshops op school zien. Zelfverzekerd en met ieder een grote glimlach dansten zij met danser Redouan Ait Chitt mee. Na het oorverdovende applaus van het publiek kwam de vraag: ‘wat vond je van je optreden?’ ‘Waanzinnig’ was het antwoord van de glunderende leerling. Eén van de vele voorbeelden uit de praktijk waarom De Onderwijsspecialisten en Cultuur Oost kunst en cultuur zo belangrijk vinden. 

Cultuureducatie voor iedereen

Onlangs verleende het Fonds voor Cultuurparticipatie opnieuw de subsidie aan Cultuur Oost om ook de komende vier jaar het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) uit te voeren in Gelderland. Binnen dit programma versterkt Cultuur Oost de cultuureducatie en ontwikkelt het nieuwe kennis, onder andere via dit onderzoek in samenwerking met De Onderwijsspecialisten. Met als uiteindelijke doel om zoveel mogelijk leerlingen in Gelderland met cultuureducatie in contact te brengen. Daar horen dus ook alle leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs bij.

Francien Simons: ‘Ik ben blij dat het onderzoek de waarde van cultuureducatie zo aantoont, specifiek voor leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs. We besteden binnen CMK in Gelderland bewust veel aandacht aan kennisontwikkeling en training over het gespecialiseerd onderwijs bij cultuurpunten, de mensen die zich lokaal bezighouden met het uitvoeren van cultuureducatie op scholen. Dat doen we ook bij cultuurprofessionals die de kunst- en cultuurlessen verzorgen in het gespecialiseerd onderwijs. Met dit onderzoek hoop ik dat we nog meer scholen en schoolbesturen voor gespecialiseerd onderwijs overtuigen van de meerwaarde van cultuureducatie. En dat we meer cultuurprofessionals enthousiast maken en goed uitrusten om hun diensten aan te bieden in het gespecialiseerd onderwijs.’

Verder lezen?

Ben je benieuwd naar het onderzoek?

Publieksversie lezen

Wil je nog verder in het onderzoek duiken?

Volledig rapport lezen

Foto: Set Vexy