Het routegesprek tijdens CMK
De Gelderse cultuurpunten begeleiden en adviseren basisscholen in hun regio bij het programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK). Dit doen ze met de werkwijze Route Cultuureducatie van Cultuur Oost, waarin onder meer een routegesprek plaatsvindt. Jacoline Zilverschoon, erfgoedcoach bij de gemeente Tiel, vertelt over haar ervaringen met het routegesprek. “Bij het derde of vierde gesprek viel het allemaal op z’n plek en groeide ik in mijn rol.”Samen met haar collega Roos Fokkema, kunsthistorica bij cultureel centrum Zinder, voert Jacoline gesprekken met 21 scholen in de gemeente Tiel. Hierbij zijn telkens een icc’er en de schooldirecteur van de partij. Inmiddels heeft ze de helft van de scholen gesproken.
“In zo’n routegesprek wil je zo goed mogelijk de ontwikkelvraag van de school ophalen. Wat willen ze leren en ontdekken de komende jaren? Zo kun je gerichte stappen maken voor cultuureducatie. Het gesprek duurt gemiddeld anderhalf uur, maar het verschilt heel erg. De ene school heeft al een visie en een icc’er, de andere nog niet. Je kijkt naar wat past bij de school, wat het doel is en vervolgens werk je toe naar de concrete uitvoering. De school is leidend in het gesprek en dat zorgt ervoor dat het elke keer weer anders is.
Evi-dossier
De gesprekken starten vanuit het Evi-dossier, een vragenlijst die de school eerder heeft ingevuld over hoe de stand van zaken is wat betreft cultuureducatie. Het dossier bevat vier onderwerpen: visie, deskundigheid, samenwerking en programma.
"Zo’n dossier geeft houvast. Het maakt inzichtelijk waar een school aan wil werken en helpt zo bij de ontwikkelvraag."
Tool routegesprek
Naast het Evi-dossier wordt de ‘tool routegesprek’ ingezet. Dit is een hulpmiddel voor het gesprek in A3-formaat. Daarop is te lezen hoe het gesprek kan worden opgebouwd, waarbij steeds wordt uit- en ingezoomd. “Een fijne tool”, zegt Jacoline. “Het geeft handvatten om goed gestructureerd gesprekken te voeren. Ook scholen vinden dat prettig, al zijn ze sowieso blij dat ze begeleiding krijgen.” Jacoline moest even wennen aan de aanpak. “Je moet het je eigen maken, even goed kijken hoe je het toepast. Na de derde of vierde school snapte ik het. Toen viel het voor mij allemaal op zijn plek en voelde ik me comfortabeler. Ik kreeg door hoe ik de tool het beste kon gebruiken en groeide in mijn rol.”
Leukste fase in het gesprek
De leukste fase in het gesprek vindt Jacoline de ‘co-creatie’, oftewel het genereren van ideeën. Op post-it’s worden deze ideeën opgeschreven en op de achterkant van de placemat gecategoriseerd. “Hierin kunnen wij losgaan en dat geeft energie, want daar zit onze kracht.” Maar ook het in perspectief zetten van de ontwikkelvraag is een mooie fase. “Omdat de school daarin zijn dromen kan verwoorden en dat geeft de school dan weer energie.”
Lastig in het gesprek
Lastig in het gesprek is het doorvragen op antwoorden van de scholen, zo merkt Jacoline. “Het vraaggericht werken is belangrijk. Met doorvragen krijg je scherper wat een school precies voor ogen heeft, maar dat is soms ook moeilijk. Bij de voorgaande CMK’s ontwikkelden we leerlijnen. Nu stel je vooral veel vragen aan de scholen en hebben ze invloed wat ze met CMK willen doen. Het is een mooie werkwijze, maar wel intensiever.” Scholen willen vaak snel concreet worden. “Het liefst hebben ze meteen een projectplan. Het is dan goed om te zeggen: we gaan het concretiseren, maar eerst halen we de vragen op.”
We versterken elkaar
Jacoline hoopt dat het routegesprek vruchten afwerpt. “Het zou mooi zijn als je terugkerend op bezoek kunt komen bij de scholen. Dat alle energie die je erin stopt, er weer uitkomt. Dat je dus de komende jaren in gesprek blijft met de scholen. We versterken elkaar. We weten door dit traject waar de leerkrachten behoefte aan hebben.”
Tip
Tot slot geeft ze als tip aan andere cultuurpunten om de routegesprekken gewoon te gaan doen. “Ik zag er een beetje tegenop, maar gaandeweg leer je van de gesprekken. Voor mij was het iets nieuws en dat heb ik ook aangegeven aan het begin van de gesprekken. De scholen hadden daar geen problemen mee. Ze waren blij dat ze begeleiding kregen. Het zijn ook vaak leuke gesprekken, waar mooie plannen uit komen.”