Brede SPUK in beweging – wat betekent dit voor cultuur?

Brede SPUK in beweging – wat betekent dit voor cultuur?

De Brede Specifieke Uitkering (SPUK) is inmiddels een vertrouwde geldstroom voor gemeenten. Via deze regeling komen middelen beschikbaar voor uiteenlopende programma’s, waaronder gezondheid, sport en cultuur. De huidige brede SPUK loopt tot en met 2026 en sluit daarmee aan op het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en het Integraal Zorgakkoord (IZA).

Inmiddels is er een nieuw akkoord: het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). Dit loopt tot 2028 en zet sterk in op samenwerking in het sociaal en zorgdomein. Opvallend is dat cultuur hierin niet expliciet genoemd wordt, terwijl dat in GALA nog wel het geval was. Dat betekent dat cultuurpartijen zelf nog nadrukkelijker het gesprek moeten voeren over de waarde die cultuur toevoegt aan gezondheid, welzijn en participatie.

Wat weten we al?

De contouren van de laatste twee SPUK-jaren zijn inmiddels bekend. De looptijd blijft tot 2026. Gemeenten hoeven de verschillende deelprogramma’s niet langer apart te verantwoorden: er komt één algemene verantwoordingsregel voor de hele brede SPUK. Dit biedt ruimte om flexibeler middelen in te zetten. Wel is de aangekondigde korting van tien procent definitief, en geldt deze over het totaalbudget. Ook is afgesproken dat gemeenten in 2025 een deel van de overgebleven middelen mogen doorschuiven naar 2026. Verder zijn er extra middelen toegevoegd, onder meer voor mentale gezondheid en als overgang vanuit AZWA.

Wat staat er op het spel?

De grote vraag is wat er na 2026 gebeurt, in het bijzonder met de Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC). Deze regeling financiert in veel gemeenten de cultuurcoaches, cultuurmakelaars en andere verbindende functies. Omdat de BRC een structurele regeling is, is de verwachting dat er een vervolg komt. De betrokken ministeries denken na over scenario’s. Hoe de BRC straks wordt georganiseerd, en of dit opnieuw via een gealloceerde geldstroom of een andere constructie gebeurt, is nog onzeker.

Wanneer weten we meer?

Op dit moment is het nog onduidelijk wanneer meer informatie over het vervolg van de BRC kan worden gegeven. Zodra er vanuit de ministeries meer bekend is, zal dit worden gedeeld via o.a. de kanalen van LKCA en VSG.

Wat kun je zelf doen?

Voor cultuurprofessionals en beleidsmakers is dit hét moment om de waarde van cultuur te laten zien. Volg de ontwikkelingen actief via LKCA en VSG. Leg lokaal en regionaal de verbinding met andere domeinen, juist nu de middelen ontschot zijn. Maak zichtbaar hoe cultuur bijdraagt aan gezondheid, welzijn en sociale samenhang. En denk alvast vooruit: Hoe blijf je de meerwaarde aantonen van enerzijds cultuurbeoefening in het hele sociale domein en anderzijds van het verbindende werk van de cultuurcoaches, ook als de financiële constructie verandert?