Gelderse CMK-dag 2024

Op 19 september organiseren we de Gelderse CMK-dag Perspectief! in het Nederlands Openluchtmuseum. Met het thema perspectief dagen we je uit om nieuwe perspectieven op cultuuronderwijs te verkennen. Het programma start om 14.00 uur met een keynote van Jan Bransen, hoogleraar Filosofie van de gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit. Vervolgens zijn er diverse deelsessies, is er volop kunst en cultuur te beleven met danscollectief Arnhemse Meisjes en digital designer Daan Walder en je ontmoet collega's uit het CMK-veld. De CMK-dag duurt tot ongeveer 19.30 uur. In de ochtend is gelegenheid om kennis te maken met het onderwijsaanbod van het Openluchtmuseum.

Blikopener van de dag door hoogleraar Jan Bransen 

Is onderwijs een oefening in het krijgen van aandacht voor wat echt van waarde is? Moeten we ons dan zo druk maken over toetsen, diploma's en cognitieve groei? Misschien niet. Social media weten precies hoe ze je aandacht kunnen vasthouden. Vaak te lang en voor dingen waarvan je je afvraagt of het de moeite waard was. Maar waar zouden we dan wel aandacht voor moeten hebben? En wat is aandacht eigenlijk? Kunnen we als een debutant naar de wereld leren kijken, met verbazing, verwondering? Moet je dat leren? En is dat dan niet precies waar cultuureducatie om draait?

 

Jan Bransen, hoogleraar Filosofie van de gedragswetenschappen aan de Radboud Universiteit. Hij ziet zichzelf het liefst als een kruising tussen een schoolmeester, een filosoof en een cabaretier. Hij is reisleider in gedachtegangen. Een prikkelende keynote kunnen we aan hem overlaten; niet voor niets won hij in 2014 de Socratesbeker voor het "meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende" filosofieboek met zijn boek Laat je niets wijsmaken. Over de macht van experts en de kracht van gezond verstand. In 2019 verscheen zijn pleidooi voor ander onderwijs onder de titel Gevormd of vervormd? Dit jaar kwam zijn boek En nu? uit, over de mens als bedreigde diersoort. 

Deelsessies

Deelsessie 1: Connecting the Dots

Feest van herkenning & verrassing

Wat betekenen diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid voor cultuureducatie? Hoe zorg je ervoor dat elke leerling zich herkent in het cultuuraanbod? Tijdens deze deelsessie wissel je ervaringen uit en reflecteer je op deze begrippen. Ook leer je vanuit theorie en een methodische aanpak te werken aan je eigen handelingsperspectief voor de praktijk. Deelsessieleiders Siela Ardjosemito-Jethoe is cultureel antropoloog en socioloog en heeft zich de afgelopen 20 jaar ingezet om diversiteit en inclusie verder te brengen in de cultuur-, onderwijs- en welzijnssector. Ze startte vanuit het welzijnswerk en switchte later naar het hoger onderwijs en de nationale en lokale overheid. Vanuit haar bedrijf Connecting the Dots unlimited geeft ze training, coaching en advies en werkt ze als woordkunstenaar. Ze is Adjunct-Directeur bij Avans Creative Innovation en raad van toezicht lid van het Mauritshuis. Ze werkte mee aan verschillende publicaties waaronder Diversiteit in de Samenleving (2017 en 2020).

Renate van der Heijden is adviseur, trainer en projectleider en heeft een achtergrond in social work en crossover creativity. Ze werkt op het snijvlak van participatie, (zelf)organisatie en maatschappij, gefocust op het sociaal domein. De noodzaak voor meer diversiteit en inclusie, en met name antiracisme, zag zij in tijdens haar master toen ze een spel ontwikkelde voor tieners om zich bewust te worden van de onderliggende psychologische mechanismen van discriminatie en racisme. Ze zet zich in om racisme bespreekbaar te maken met witte mensen door middel van een amateurkunst buitenexpositie, workshops, een dialoogspel en een podcast.

Deelsessie 2: Filmhub

Een frisse blik 

Hoe kun je film betekenisvol inzetten in het onderwijs? Welke vragen stel je dan aan leerlingen en welke opdrachten passen daarbij? Aan de hand van 4 korte films uit de collectie van Cinekid 2024 wordt de kracht van films getoond. Wat deze films gemeen hebben? Ze laten de wereld steeds vanuit een ander perspectief zien.

Deelsessieleider Juan Rooijakkers is educatiemedewerker bij LUX Nijmegen en tijdens deze deelsessie neemt hij je mee in het educatieprogramma en laat je zelf ervaren wat de leerlingen (mee)maken.

Deelsessie 3: Framer Framed

Zelf gemaakt!

Framer Framed, een platform voor hedendaagse kunst en cultuur, lanceerde in Amsterdam het project Zelf gemaakt! in samenwerking met Kolom Praktijkcollege Noord en de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA). Dit initiatief richt zich op het ontwikkelen van eigentijdse cultuureducatie voor leerlingen in het praktijkonderwijs, met als doel hun artistieke en creatieve vaardigheden te versterken. Essentieel uitgangspunt van het project is om nauw aan te sluiten bij de behoeften van de leerlingen, het moment en hun leerproces. Zo ervaren ze dat ze met creativiteit, zelfvertrouwen en eigenaarschap uitdagingen aan kunnen gaan - een essentiële vaardigheid in onze complexe wereld. Deelsessieleiders Kunstdocenten Gina Sanches en Diede Visser geven sinds februari 2023 wekelijks invulling aan Zelf gemaakt! in Werkplaats Molenwijk van Framer Framed. Een belangrijke pijler van deze lessen is de wederzijdse uitwisseling van verhalen, die bijdraagt aan het bevorderen van multi-perspectiviteit en het vermogen om van elkaar te leren. De verhalen van de leerlingen vormen de basis voor de lessen en het startpunt van het creatieve proces. Gina, Diede en de jongeren hebben waardevolle inzichten opgedaan over cultuureducatie voor praktijkleerlingen, die zij graag delen met het veld. Tijdens deze deelsessie krijg je een leservaring aangeboden, zoals de leerlingen die ook krijgen. Voor de podcast over Zelf gemaakt: Spotify Apple

Deelsessie 4: MakerCosmos

Makersmindset

Maakonderwijs is het leren vormgeven op het snijvlak van kunst, wetenschap en technologie door middel van denken, doen en ervaren. Welke kennis, vaardigheden, attitudes en waarden zijn hiervoor nodig? MakerCosmos is een open community die samen met kunstenaars, wetenschappers, ondernemers, knutselaars, leraren en andere partners uit de samenleving een regionaal lerend netwerk vormt. Ze bundelen hun krachten om expertise te delen en te ontwikkelen, vanuit de overtuiging dat je samen meer bereikt. De toekomst heeft makers nodig! MakerCosmos is een initiatief van HAN Academie Educatie, Florés Onderwijs, Delta Scholengroep, De Onderwijsspecialisten en Rozet.

 

Tijdens deze deelsessie wordt in een korte 'hero's journey' het doel en het ontstaan van MakerCosmos toegelicht, evenals de betekenis ervan voor het onderwijs. Wat kan maakonderwijs bijdragen aan de ontwikkeling van een kind? Welke mogelijkheden biedt het? Je wordt uitgenodigd om je eigen makersmindset te activeren en aan de slag te gaan met een maakkitje (dat je mee naar huis mag nemen) om het creatieve proces zelf te ervaren. Deelsessieleiders Maarten Hennekens is hoofddocent en docentopleider bij HAN Educatie. Maakonderwijs spreekt hem aan omdat het creativiteit en probleemoplossend vermogen stimuleert. Hij is de oprichter van MakerCosmos en richt zich op het trainen van (aankomende) leerkrachten en de borging van maakonderwijs binnen het curriculum.

Tineke Hidding is programmamanager CLC 'Kunst, cultuur en maakonderwijs' in Arnhem en omgeving, en verbonden aan MakerCosmos. Ze werkt nauw samen met Maarten en de partners van MakerCosmos. In haar rol richt ze zich op de verbinding tussen basisscholen en de ontwikkeling van maakonderwijs, om zo nauw aan te sluiten bij de schoolontwikkeling en om maatwerk en co-creatie te bevorderen. 

Deelsessie 5: Talkshow Kevin op Donderdag

Perspectieven op Onderwijsvernieuwing

Talkshowhost Kevin van den Berg gaat in gesprek met deskundigen die de toekomst van het onderwijs vormgeven. Van het opzetten van nieuwe scholen tot het doorvoeren van vernieuwingen in bestaande systemen: deze experts delen hun inzichten en ervaringen. Tijdens deze interactieve talkshow word je als deelnemer actief betrokken en krijg je volop gelegenheid om vragen te stellen aan de onderwijsvernieuwers.

Talkshowgasten zijn:

• Bernice Struijk, oprichter van De Kleine Zwaluw, thuiszitterslocatie en ontwikkelplek voor thuiszitters in Opijnen.
• Eva Janssen, oprichter en schoolleider van De Bonte Boomhut, een leer- en ontwikkelcentrum in Wijchen.
• Nico Teunissen, aanjager van Anders Organiseren bij De Onderwijsspecialisten, een stichting voor speciaal (voortgezet) onderwijs in Gelderland.
• Saskia Spliet, initiatiefnemer van Waldorfschool Auryn in Zutphen, plek voor waarachtig, authentiek en kunstzinnig onderwijs.

Bij aankomst op 19 september kun je een keuze maken uit de 5 deelsessies. Heb je een sterke voorkeur voor één van de sessies? Dan kun je die alvast kenbaar maken door een mail te sturen naar Judith Laseur via [email protected]. In verband met het beperkte aantal plaatsen per deelsessie kunnen we je voorkeur niet garanderen.

Onderwijsaanbod Openluchtmuseum

Wist je dat het Nederlands Openluchtmuseum een breed onderwijsaanbod heeft voor alle onderwijstypen waarmee leerlingen een boeiende en actieve reis door het verleden maken? Voorafgaand aan de Gelderse CMK-dag kun je een uitgebreide presentatie en rondleiding krijgen over het aanbod. Dit onderdeel start om 11.00 uur en duurt 1,5 uur. Wil je dit niet missen? Selecteer deze optie dan in het aanmeldformulier.

Locatie & bereikbaarheid

Nederlands Openluchtmuseum, fotograaf Babet Hogervorst

De Gelderse CMK-dag vindt plaats in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem (Hoeferlaan 4, 6816 SG Arnhem). Het museum beschikt over een eigen parkeerterrein en is goed bereikbaar met het ov vanaf Station Arnhem met stadsbus 3 richting Burgers' Zoo / Openluchtmuseum (+5 minuten lopen) of stadsbus 8 richting Velp Zuid (+4 minuten lopen).

Heb je een fysieke uitdaging en kun je assistentie gebruiken? Of is er iets anders dat we voor je kunnen regelen? Laat het ons weten via het aanmeldformulier.

Voor wie

De Gelderse CMK-dag is voor iedereen die werkt aan cultuureducatie in Gelderland: cultuurcoaches van cultuurpunten, icc’ers, leerkrachten, schoolleiders en bestuurders in het primair en gespecialiseerd onderwijs, kunstvakdocenten in het (gespecialiseerd) primair en voortgezet onderwijs, ambtenaren cultuur en ambtenaren sociaal domein.

Kom nieuwe kennis opdoen, laat je inspireren, ontmoet CMK-collega’s. Deel deze CMK-dag gerust met collega's of partners met wie je samenwerkt aan cultuureducatie. De Gelderse CMK-dag is inmiddels vol! Je kunt je niet meer aanmelden.