Schijnzelfstandigheid en de impact op muziekscholen

Gelders Muziekoverleg

Tijdens het Gelders Muziekoverleg kwam het thema schijnzelfstandigheid uitgebreid aan bod. Dit structurele overleg, gecoördineerd door Cultuur Oost, met onder andere de centra voor de kunsten en provinciale instellingen zoals Phion en Musidesk, vertaalt landelijke initiatieven naar gemeenten, verbindt lokale ideeën tot innovatieve trajecten en borgt kennisdeling. Collin Leijenaar, eigenaar van Novae Popschool, vertelde tijdens het Gelders Muziekoverleg over de stappen die je kunt ondernemen om zowel je school als je docenten te beschermen tegen de gevolgen van schijnzelfstandigheid. Hierover lees je meer in dit artikel.

 

Schijnzelfstandigheid is een groeiend probleem bij muziekscholen dat niet alleen financiële consequenties heeft, maar ook de reputatie en continuïteit van elke muziekschool die met zzp’ers werkt, ernstig kan schaden.

 

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een zzp'er werkt onder omstandigheden die eigenlijk passen bij een dienstverband. Dit betekent dat de zzp'er feitelijk werkt als een werknemer, terwijl hij of zij op papier als zelfstandige wordt gezien. Dit is in strijd met de wet en brengt zowel de zzp'er als de opdrachtgever in juridisch gevaar.

 

Waarom is dit een probleem voor muziekscholen?

Veel muziekscholen werken met zzp-docenten om flexibiliteit te behouden en kosten te besparen. Echter, de manier waarop deze samenwerkingen zijn ingericht, voldoet vaak niet aan de criteria voor zelfstandig ondernemerschap. Denk hierbij aan:

• Gezagsverhouding: De muziekschool bepaalt de werktijden, lesmethoden en soms zelfs de tarieven.
• Inbedding in de organisatie: De werkzaamheden die de zzp-docenten uitvoeren, zijn een essentieel onderdeel van de kernactiviteiten van de muziekschool.
• Gebruik van materialen: Docenten maken gebruik van de faciliteiten en instrumenten van de muziekschool.

Deze factoren wijzen op een dienstverband in plaats van een zzp-relatie, wat betekent dat er sprake is van schijnzelfstandigheid.

 

De naderende storm: Handhaving Wet DBA vanaf 2025

Schijnzelfstandigheid is bij wet verboden en dus strafbaar. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat muziekscholen die hun zaken niet op orde hebben, geconfronteerd kunnen worden met:

•  Hoge boetes en naheffingen: Tot vijf jaar aan naheffingen voor niet-betaalde belastingen en premies, plus boetes die kunnen oplopen tot 100% van de verschuldigde naheffingen.
• Juridische procedures: Risico op rechtszaken en reputatieschade, wat de relatie met zowel docenten als leerlingen kan schaden.
• Financiële onzekerheid: De continuïteit van de muziekschool komt in gevaar door onverwachte financiële lasten.

 

De impact op zzp-docenten

Ook de zzp-docenten zelf lopen grote risico's:

• Terugbetalen van belastingvoordelen: Zoals de zelfstandigenaftrek, BTW-teruggave en MKB-winstvrijstelling.
• Boetes en naheffingen: Financiële lasten die hun persoonlijke situatie ernstig kunnen beïnvloeden.
• Reputatieschade: Wat toekomstige opdrachten en hun carrière negatief kan beïnvloeden.

 

Wat kun je doen?

Door je bewust te worden van de risico’s en de nodige stappen te ondernemen, kun je zowel je school als je docenten beschermen tegen de gevolgen van schijnzelfstandigheid. Collin Leijenaar, eigenaar van Novae Popschool in Ede, runt sinds 1995 zijn muziekeducatiebedrijf. Hij was zich al in 2017 bewust van deze problematiek en is op zoek gegaan naar een duurzame oplossing voor het probleem van schijnzelfstandigheid binnen muziekscholen. Wil je meer weten over zijn initiatief? Ga dan naar deze pagina en download het whitepaper “De impact van schijnzelfstandigheid op muziekscholen”.

 

Je vindt ook veel informatie over schijnzelfstandigheid op de websites van de Rijksoverheid, de Belastingdienst en de KvK:

 

Keuzehulp van ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW)        

Arbeidsrelaties Belastingdienst        Wet DBA voorkom schijnzelfstandigheid KvK