Hoe De Bonte Boomhut de ‘echte wereld’ binnenhaalt
Het leer- en ontwikkelcentrum De Bonte Boomhut in Wijchen is een vernieuwend onderwijsconcept waarbij onderwijs en opvang volledig zijn geïntegreerd. Kinderen verblijven de hele dag in hetzelfde gebouw, waarbij één team van professionals vanuit een gezamenlijke missie en gedeelde kernwaarden zorgdraagt voor hun ontwikkeling. Schoolleider Eva Janssen van Stichting Kans & Kleur vertelt over de ervaringen die De Bonte Boomhut het afgelopen jaar heeft opgedaan in de pilot binnen-buitenschoolse cultuureducatie, waarvan ze projectleider is.Een nieuwe benadering
De Bonte Boomhut startte in augustus 2023 met een klein groepje leerlingen in de leeftijd vier tot zes jaar. In het leer- en ontwikkelcentrum is het welbevinden van kinderen en medewerkers het uitgangspunt. ‘We willen kinderen niet alleen cognitief laten ontwikkelen, maar ze ook sociale veerkracht meegeven, zodat ze de uitdagingen in hun latere leven op een positieve en creatieve manier aan kunnen gaan,’ vertelt Eva Janssen van Stichting Kans & Kleur. Zelf heeft Eva 22 jaar ervaring in het onderwijs, in allerlei verschillende hoedanigheden. Ze weet als geen ander hoe groot de spagaat in het reguliere onderwijs kan zijn. ‘Eigenlijk past het allemaal niet in een dag. Door opvang en onderwijs met elkaar te verweven, creëren we extra tijd. Kinderen zijn in ieder geval drie lange dagen in de week bij ons. Dat biedt meer ruimte waarin ze samen kunnen leven en leren.’
Iedereen hetzelfde gereedschap
Onderwijs- en opvangprofessionals werken in De Bonte Boomhut dus intensief samen. In de praktijk betekent dat onder andere dat het aanbod in school- en opvangtijd in elkaar overloopt. ‘We werken met overkoepelende thema’s waarin kunst en cultuur, maar ook bijvoorbeeld wereldoriëntatie en expressie zijn geïntegreerd. Deze thema’s vormen de rode draad in de lessen en activiteiten.’ Een belangrijk speerpunt van de pilot was het investeren in een gedeelde kennisbasis van de medewerkers op het gebied van procesgerichte didactiek. ‘Om echt een doorgaande lijn te creëren wilden we ervoor zorgen dat iedereen ook daadwerkelijk over hetzelfde gereedschap beschikt. Daarom is scholing en coaching voor ons ontzettend belangrijk. Onderwijs- en opvangprofessionals hebben nou eenmaal verschillende ervaringen en ook andere dingen meegekregen in hun opleiding. Daardoor bestaat het risico dat er uiteindelijk toch twee werelden ontstaan. Door ze allemaal op eenzelfde manier te scholen in procesgerichte didactiek spreken ze dezelfde taal, en hebben ze ook de tools om echt als één team te werk te gaan.’
De ‘echte’ wereld in
Procesgerichte didactiek is een werkwijze die naadloos aansluit bij de visie van De Bonte Boomhut. Creativiteitsontwikkeling en de behoeftes en beleving van de kinderen zijn belangrijke pijlers van het leer- en ontwikkelcentrum. Het team zoekt voortdurend naar manieren om de buitenwereld binnen te halen en trekt er ook regelmatig met de kinderen op uit, de ‘echte’ wereld in. ‘Dat doen we steeds op een andere manier, naargelang het overkoepelende thema van die periode,’ vertelt Eva. ‘De afgelopen tijd was het thema bijvoorbeeld Kunst. Met de kinderen zijn we naar het Kunsthuis in Wijchen gegaan om naar schilderijen te kijken. Die ervaring zetten we dan weer om in lessen en activiteiten. Zo maakten de kinderen zelf schilderijen en werd ook de school omgetoverd tot museum, waar de kinderen dan dus niet alleen hun lessen in volgen, maar waar ze ook in spelen. Zo proberen we alles op elkaar aan te laten sluiten. Zelfs de boeken die in opvangtijd worden voorgelezen hebben affiniteit met het actuele thema.’
Twintig dezelfde vissen
Eva ziet dat de kinderen die De Bonte Boomhut bezoeken op een heel eigen en authentieke manier invulling geven aan de dingen die ze maken. Ze zijn trots op hun eigen werk en geven elkaar ook complimenten. ‘Wat me het meest bij is gebleven is een zelfportretopdracht in het kader van het thema Ik en de ander. Een jongetje dat in het begin van het schooljaar regelmatig worstelde met expressieve opdrachten, maakte een half jaar later een prachtig zelfportret waar hij zelf ook ontzettend trots op was. Zijn moeder was geëmotioneerd toen ze het eindresultaat zag, omdat hij zich op geheel eigen wijze had weten te uiten. Dat is iets wat ik vaker hoor van ouders, dat kinderen thuis ook creatief bezig zijn. Zelf bedenken, zelf doen. Die authenticiteit is enorm waardevol, er hangen hier nooit twintig dezelfde vissen aan de muur.’
Wat de toekomst brengt
In het nieuwe schooljaar wordt de pilot binnen-buitenschoolse cultuureducatie voortgezet. Op basis van de ervaringen uit het eerste jaar wordt de intensieve scholing uitgebreid met individuele coaching, zodat de onderwijs- en opvangprofessionals nog beter aan hun eigen doelen en ontwikkeling kunnen werken. Daarnaast wil De Bonte Boomhut nog meer samenwerken met de (culturele) omgeving. ‘Je hoeft niet op alle vlakken het wiel uit te vinden. Er is al zoveel aanbod waar je op aan kan haken. De komende jaren willen we bijvoorbeeld inzetten op de verbinding tussen sport en cultuur en op muziekonderwijs. De bieb, musea, concerten, alles kan een aanknopingspunt zijn en wat we ook hebben geleerd is dat niet alles geld hoeft te kosten. Met denken in mogelijkheden kom je al een heel eind.’
tekst: Lotte Lentes
CMK en binnen- en buitenschoolse cultuureducatie
Vanuit het programma Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 wil Cultuur Oost samenwerking bevorderen tussen het onderwijs, de culturele omgeving en/of naschoolse opvang. Daarbij wordt cultuureducatie ingezet, zodat kinderen hun creativiteit en culturele vaardigheden kunnen ontdekken én ontwikkelen. Meer weten? Neem contact op met Miranda Siemelink.